Luchtfoto met 5 molens in polder Streefkerk

molens streefkerk (deel 1)

Het molencomplex in de polder Streefkerk heeft een geschiedenis die teruggaat naar 1514 toen begonnen werd met de afwatering van polderwater op de rivier de Lek met behulp van molens. In het begin van de 18e eeuw stonden er twee boven- en drie ondermolens. Met getrapte bemaling maalden de ondermolens het water af op de lage boezem. Via een sluis in de Tiendweg werd het water uitgelaten op de hoge boezem. Het water in deze hoge boezem werd bij een lage rivierstand geloosd op de rivier de Lek. In onderstaand kaartje is de situatie van omstreeks 1825 getekend. In 1951 werd de bemaling overgenomen door een elektrisch gemaal ten oosten van het dorp Streefkerk. De uitwateringssluis in de Lekdijk werd gedicht en de kaden van de boezems werden (deels) afgegraven waarna de gronden een agrarisch gebruik kregen.

Van de oorspronkelijke vijf molens zijn drie ondermolens bewaard gebleven, de Oude Weteringmolen aan de Oude Wetering, de Achtkante molen en de Kleine molen aan de Beneden Tiendweg. Van de twee hoge molens brandde de Hoge Tiendwegmolen af in 1962. De Sluismolen ging in 1979 door brand verloren. Van de Sluismolen is de fundering herbouwd en zichtbaar. Van de Hoge Tiendwegmolen is de romp herbouwd.   

  • Klik op de foto’s van toen voor weergave in groot formaat
Oude Weteringmolen

De Oude Weteringmolen is de meest zuidelijk gelegen ondermolen. Deze wipmolen, waarvan het bouwjaar onbekend is, had tot 1951 als functie het bemalen van de polder Streefkerk en Kortenbroek. Na het in verval raken werd de molen in 1975-1976 gerestaureerd. De laatste restauratie dateert van 2010-2011. Eigenaar is de SIMAV.

Kleine Tiendwegmolen

De Kleine Tiendwegmolen is de meest oostelijk gelegen ondermolen. Deze wipmolen is sinds 1751 aanwezig. In 1951 verloor de molen zijn functie in het bemalen van de polder Streefkerk. De molen werd toen enige tijd verhuurd. Door het uitblijven van onderhoud ging de staat van de molen achteruit. Samen met de andere vervallen molens in de polder Streefkerk dreigde deze molen te worden gesloopt. In 1957 werd de SIMAV opgericht welke ter behoud de vijf molens kocht. De Kleine Tiendwegmolen werd in 1977 gerenoveerd waarna deze opnieuw maalvaardig werd. De laatste renovatie aan onder meer de waterlopen vond plaats in 2010-2011.

Achtkante molen

De Achtkante molen is de middelste van de drie ondermolens. Deze molens bemaalden de eerste trap in de polder Streefkerk. De Achtkante grondzeiler dateert uit 1761 en was tot 1951 in bedrijf. In 1970-1971 werd de poldermolen ingrijpend gerestaureerd en in 1972 was de molen weer maalvaardig. Door veranderingen in het molencomplex maalt de molen nu alleen in circuit. De molen is eigendom van de SIMAV.

Hoge Tiendwegmolen

De ondertoren van de Hoge Tiendwegmolen staat samen met de Achtkante molen en de Kleine Tiendwegmolen aan de Beneden Tiendweg. Deze molen was sinds 1952 buiten bedrijf en verkeerde in slechte staat. Het bouwjaar is niet bekend, maar de molen bestond al aan het begin van de 18e eeuw. In 1962 is de molen afgebrand. Door de SIMAV is een begin gemaakt met het herstel van deze molen. Zo werd in 2011-2012 de fundering hersteld en in 2014-2015 werd hierop de ondertoren geplaatst. Door de horecafunctie in deze molen wordt deze ook wel de Koffiemolen genoemd.

Sluismolen

De Sluismolen vormde samen met de Hoge Tiendwegmolen de twee bovenmolens die afmaalden op de hoge boezem. De Suismolen was sinds 1952 buiten bedrijf en verkeerde net als de overige molens in de polder Streefkerk in slechte staat. Van deze molen is het precieze bouwjaar niet bekend, maar de molen bestond al aan het begin van de 18e eeuw. In 1979 is de molen afgebrand. In 2008-2009 zijn door de SIMAV de fundering en de waterlopen gerestaureerd.  Met de stenen opbouw op de fundering is de plaats van de molen in het landschap goed zichtbaar.

Herstel gebied molencomplex

Vandaag de dag is de structuur van het complex met de nog bestaande molens, kaden, bruggetjes en sluisjes nog gedeeltelijk zichtbaar. In 2022 is met de aanleg van een plas-dras gebied ten oosten van de Hoge Tiendwegsemolen een begin gemaakt om de gronden te vernatten. Zo wordt gewerkt aan herstel van de habitat in het molengebied.

Overige molens in Streefkerk

Tot de molens van Streefkerk behoren nog twee andere molens, De Broekmolen en molen De Liefde. Lees hier meer over deze molens.



Bronnen:
De Alblasserwaard (C.L. van Groningen), SIMAV, Wikipedia
Kaartje: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (documentnummer: BT-033238
Oude foto’s: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (documentnummers: 37.128, 117.768, 275.995, 275.994, 192.586, 224.509, 184.936)
Foto’s: Beeldbankalblasserwaard

Vergelijkbare berichten